444 76 79
tr
tr
Sosyal Medya Hesaplarımız

DEREBAŞALAN KÖYÜ

01 Ekim 2021
DEREBAŞALAN KÖYÜ

Suluova İlçe merkezine 18 km Amasya il merkezine 40 km uzaklıkta yer alır. Kuzeyinde Ladik sınırını oluşturan Ömeroğlu tepeleri yer alır. Doğusunda Soku köyü ve Derinöz barajı, güneyinde Kıranbaşalan ve Karaağaç köyleri bulunmaktadır. Akdağ’a doğru Derinöz Deresinin açtığı vadiye hakim bir düzlükte kuruludur.

Derebaşalan etrafında ki köylere göre daha geniş ve düz alanda yer alırken aynı zamanda sokak ve ara yolları çok düzgündür. Çevresine göre nispeten daha düz ve geniş arazilere sahip olmasına karşın suluma sıkıntısı bu köyümüzde de sorun teşkil etmektedir. Bölgemizde gelişen yüksek rakım meyveciliğine uygun, bahçe bitkileri açısından verimli bir bölge olmasına rağmen sulama sorunları nedeniyle meyvecilik yapılamamaktadır. Kapaklı Orman Fidanlığı ve Kapaklı Mesire yeri bu köy arazisi içerisinde bulunmaktadır. Köy arazisi fidan yetiştirmeye uygun olmasına rağmen bireysel fidancılık yatırımları yapılamamaktadır. Çam fidanı konusunda Bölgemize örnek teşkil edecek kooperatif işletmesi mevcuttur. Buğday başta olmak üzere arpa, mısır, fasulye ve fiğ yetiştirilir. Armut, ceviz ve elma yetiştirilmektedir. Genellikle mera hayvancılığı yapılan köyün sosyal ve kültürel dokusu Akdağ yöresi özelliği taşımaktadır.

Köy tarihi ile ilgili ilk kayıt 1363 tarihinde görülmektedir. Hakala köyünde Rufai tekkesi olmak üzere Rufai Şeyhi Seyyid Necmeddin Yahya tarafından 1363 yılında yaptırılan Seyyit Yahya Zaviyesine gelir getirmesi amacıyla Derebaşıalan, Kurdak köylerinin malikane gelirleri vakfedilmiş ve kayıtlarda Derebaş Alanı köyü olarak kayıt edilmiştir.

Eski Amasya Samsun Yolu üzerinde bulunan Derebaşalan köyünde Akyokuş Karakolu bulunmaktaydı, köyün kapaklı mevkisinde Kurdak tekkesi olarak adlandırılan bölgede Osmanlı kayıtlarında Kurdak köyü olduğu görülmektedir. Ayrıca bu bölgede eski han ve köprü olduğu bilinmektedir. Vakıf ve Tahrir defterlerinde Kapaklı ve Kurdak köylerinin adına sıkça rastlanmaktadır. Şu anda mevcut olmayan köylerin sadece mevki adları vardır ve Derebaşalan köyü sınırları içerisinde kalmaktadır.

Resul Dede adlı alim tarafından 1481 yılında cami ve müştemilatı yapılarak vakıfları tayin edilmiştir. 2014 yılında Kültür Varlıkları koruma kurulu tarafından tescil edilen cami köylülerimiz tarafından kurulan dernek ve Akdağlılar Derneği işbirliği ile girişimler yapılarak aslına uygun yenileme çalışmaları yapılmak üzere ilgili kurumlara müracaatları yapılmıştır.

Derebaşalan Camisi çevresinde talebe eğitimi için sınıflar, aş evi, yunak, misafirhane gibi binalar olduğu ve bu binalar depremle yıkıldığı belirtilmiştir.

Yıkılan cami köylüler tarafından mevcut olan temeller üzerine eklenerek yapılmıştır. Kubbe gibi özelliklerinin yanında diğer eski durumunun dışında daha küçük ve ahşap çatılı olarak yapılmıştır.

Camiinin yapıldığı zemin üzerinde eksik bina temelleri mevcuttur. Derebaşalan köyümüzden Amasya’da çok meşhur olan Eş-şeyh Muhyiddin Muhammed-i Akdaği gibi bir mürşidi kamil yetişmiştir. Bu zat kendi köyünde bir tekke yaptırarak vakıflarını da tanzim etmiştir. Oğullarından Bedrettin Mahmut Efendi Kazaskeri diğer oğlu Hüsameddin Hüseyin efendide Amasya’ da halveti şeyhi olmuştur. Bu ailenin torunlarından kadılar ve şeyhler yetişmiştir.